پيامبر و امام از اين علم الهي بر اساس تدبير و حكمت خويش كه از عصمت آنان سر چشمه مي گيرد در هر جا كه لازم باشد بهره مي برند و در شرايط عادي مانند همه انسان هاي ديگر با علم ظاهري خويش عمل مي كنند، مشورت مي نمايند، سوال مي كنند ،و چنان نيست كه با توجه به سود و زياني كه ما در امور شخصي خود تصور مي كنيم از اين علم به عنوان ابزار براي منافع شخصي خود استفاده نمايند.

شيعه بر اساس ادله عقلي و نقلي فراواني كه در دست دارد، اعتقاد دارد كه ائمه نيز از تمام حوادث گذشته و حال و آينده آگاهي دارند.) سرچشمه علوم بي كران ائمه را علم خداوند مي دانند. علمي بدون خطا و اختلاف و شك، يعني همان علمي كه خداوند به پيامبران و خصوصا پيامبر اسلام عطا فرموده است.
حضرت رضا ـ عليه السلام ـ در ضمن حديث مفصلي درباره امامت مي فرمايد: «… همانا چون خداي عزوجل بنده اي را براي اصلاح امور بندگانش انتخاب فرمايد سينه اش را براي آن كار باز كند و چشمه هاي حكمت در دلش گذارد و علمي به او الهام كند كه از آن پس از پاسخي در نماند و از درستي منحرف نشود، پس او معصوم است و تقويت شده و مورد تاييد و توفيق و تسديد الهي بوده، از هر گونه خطا و لغزش در امان است، خدا او را به اين صفات امتياز بخشيده تا حجت رساي او باشد بر بندگانش و گواه بر مخلوقاتش (اين بخشش و كرم خداست بهر كه خواهد عطا كند و خدا داراي كرم بزرگيست))…»

يشگوييهاي متعددي از آن حضرت ـ عليه السلام ـ نسبت به حوادث آينده آمده است، مانند آنچه به «حجر بن قيس» فرمود كه تو را بعد از من مجبور به لعن مي كنند و آنچه در باره مروان فرمود كه او پرچم ضلالت را بعد از پيري به دوش خواهد كشيد و آنچه كميل بن زياد به حجاج گفت كه امير مؤمنان علي ـ عليه السلام ـ به من خبر داده كه تو قاتل مني و آنچه در باره خوارج نهروان فرمود كه در جنگ با آنها از گروه ما، ده نفر كشته نمي شود، و از آنها ده نفر نجات نمي يابد و مطلب عينا همان شد و آنچه در باره محل قبر امام حسين ـ عليه السلام ـ به هنگام عبور از كنار سرزمين كربلا به اصبغ بن نباته فرمود».
بنابراين، اينكه پيامبر و امامان از اين فيض خداوند برخوردار بوده اند و از آن استفاده نموده اند جاي هيچ شكي نيست، ولي اينكه در مقاطعي هم از آن استفاده نكرده اند امري مسلم است كه مي توان در حكمت آن اينطور گفت:

در پاسخ این پرسش باید گفت؛ هرگز چنین نیست. گاه حتى نوجوانانى در سنین بسیار کم و پایین‌‌تر از سن بلوغ دیده می‌شوند که چنین مکاشفاتى برایشان رخ می‌دهد. گاه همین مؤمنان ساده‌‌اى که غل و غش و مکر و حیله ‌‌اى در زندگى و کارشان ندارند، از کسبه و کشاورز و امثال آنها، در نمازشان یا بعضى حالات دیگر، انوارى را مشاهده می‌کنند و چیزهایی را می‌بینند. البته برخى از این موارد در خارج تحقق پیدا کرده و این‌گونه نیست که صرف فرض و مثال باشد. آنچه که از وقوع مکاشفه براى کسى می‌توان نتیجه گرفت؛ این است که فرد در زمان وقوع آن، از نوعى لطافت روحى برخوردار بوده است؛ ولى هیچ‌گاه نمی‌توان بر اساس آن قضاوت کرد که فرد به مقام قطب و مربى و مرشدى کامل رسیده که رأى و سخنش در هر چیزى حجت و بر حق باشد.

با سلام. با توجه به کراماتی که از جانب خداوند عزوجل و أهل بیت(ع) دیده می‌شود؛ چرا خداوند کراماتی؛ مانند شفا دادن مریض و … را فقط مخصوص مسلمانان قرار نداد؟ چون الآن هر کسی و هر دینی أعم از دین‌های کفر و شرک و بودایی و … آنها هم به خدای خودشان توسل می‌کنند و حاجت خود را می‌گیرند، اگر این‌گونه باشد و مردم حاجات خودشان را از غیر خدای یگانه می‌گیرند و شفا می‌گیرند، آنها هیچ‌وقت به دین اسلام نگرویده و شاید هم بگویند که فرق ما با شما در کرامات چیست؛ چون هم شما می‌گیرید و هم ما. پس شما برتری نسبت به ما ندارید. ولی اگر فقط و فقط کرامت و شفای مریضان و… از جانب خداوند و به واسطه أهل بیت مخصوص شیعیان و مسلمانان باشد، آن‌وقت دین مبین اسلام مورد توجه جمیع أدیان قرار می‌گیرد و علاوه بر آن برای طلب کرامت و معجزه اسلام می‌آورند.

یکی از مباحث عرفانی، مسئلۀ «کرامت» است. منظور از «کرامت» توانایی انجام کارهاى خارق العاده‌ای است که از عارف سر می‌زند و می‌تواند تصرفاتى در عالم وجود انجام دهد.
این نوع توانایی‌ها و انجام کارهای غیر عادی، مشترک بین حق و باطل است؛ از این‌رو به تنهایی دلیلی بر حقانیت هر فرد و مسلک و روش او و نیز نشانه مقرّب بودن او در پیشگاه خداوند نیست و نمی‌توان آن­را شاهدی گرفت بر این‌که آن شخص، دارای منزلتی ویژه نزد خدای متعال است؛ البته واضح است که کرامت به دست مقربان خدا انجام می‌شود و اگر فرد بی‌ایمانی رفتاری کرامت‌گونه داشت، خداوند راه‌کارهایی قرار می‌دهد که بتوان نادرستی اعتقادات او را کشف کرد.

از جمله مسائلى که برخی مدعیان، آن‌را دست‌‌آویز و وسیله‌‌اى براى تبلیغ فرقه و مسلک خود قرار می‌دهند، این ادعا است که بزرگ آنها، پیر و قطبشان و … صاحب کشف و کرامت است. به عبارت دیگر، در میان بسیاری از مردم کم و بیش این تلقى وجود دارد که کشف و کرامت، به تنهایی دلیل حقانیت بوده و کسى که از توانایی‌هایی ویژه‌ای برخوردار است، روش و مسلک او صحیح و بر حق می‌باشد.
براى بررسى این ادعا ابتدا باید دید اصولاً آیا کشف و کرامت واقعیت دارد؟ و اگر واقعیت دارد، آیا نشان و دلیلى مستقل بر این است ‌که صاحب آن از اولیاى خدا و دارای اعتقاداتی صحیح می‌باشد؟
به عبارت دیگر، آیا همین‌که کار خارق العاده‌‌اى از کسى سر بزند دلیل بر آن است که وى از اولیاى خدا است و خداوند به او نظر خاص و لطف ویژه دارد؟ و بالاخره، اگر کسى واقعاً از کشف و کرامت الهى برخوردار بود و در اثر لطف و عنایت خاص خداوند قدرت داشت که کارهاى خارق العاده انجام دهد، آیا این امر دلیل آن است که تمام حرف‌ها و مطالب ارائه شده از سمت او صحیح بوده و باید چشم و گوش بسته آنها را پذیرفت و سر تسلیم در برابرشان فرود آورد؟!

شاید خدا برخی توانایی‌هایی که با علوم تجربی قابل توجیه نیست را در اختیار افرادی در سراسر زمین و با هر دین و آیین قرار داده تا این مطلب را به تمام انسانها خاطرنشان سازد که دانش تنها از راه و روشهای شناخته شده تجربی به دست نمی‌آید و اموری هم وجود دارند که یا از عالم غیبند و یا شباهت‌هایی با آن دارند.
غیر از «تله‌‌پاتى» در مورد همین حواس ظاهرى نیز کسانى هستند که با بقیه انسان‌‌ها تفاوت دارند. براى مثال، نوع انسان‌‌ها فقط می‌توانند صداهایى را بشنوند که فرکانس آنها بین 20 هرتز تا 30000 هرتز باشد و صداهایى را که در کمتر یا فراتر از این دامنه قرار می‌گیرند ادراک نمی‌کنند. این در حالى است که برخى انسان‌‌ها قادر به شنیدن و دریافت صداهاى خارج از این دامنه نیز هستند؛ همان­گونه که دستگاه و دامنه شنیدارى بسیارى از انواع حیوانات نیز با انسان متفاوت و متکامل‌‌تر و وسیع‌‌تر است. این مطلب در مورد حس بینایى نیز صادق است. در حالى‌که انسان‌‌هاى معمولى نمی‌توانند پرتوهاى ماوراى بنفش و مادون قرمز را ببینند، برخى انسان‌‌ها قادرند، برخى از این طول موج‌‌ها را نیز مشاهده کنند. در سایر حواس ظاهرى نیز کم و بیش این استثناها و موارد نادر وجود دارد.

انسان به گونه‏‌اى آفریده شده که از کانال‏هاى مختلفى مى‏تواند به اطلاعاتى دست یابد از جمله:
1. امیال و غرایز و شهوات درونى که او را به نیازهاى طبیعى جسمانى‏اش آگاه مى‏کنند، مثل علم به گرسنگى، تشنگى و احساس درد و خستگى و… .
2. فطرت: او را در بر خواست‏ه‌اى متعالى مطلع و به سمت آنها مى‏‌کشاند، مانند، حس وابستگى و دلبستگى به موجود برتر (حس مذهبى یا پرستش)، حس حقیقت جویى، حس کمال خواهى و زیبایى‏طلبى و…
3. عقل سلیم: او را بر بدیهیات اولیه آگاه مى‏کند، مثل استحاله اجتماع یا ارتفاع نقیضین و اصل اصغریت و اکبریت و تساوى و تشابه و… . انسان این بدیهیات اولیه را پایه قرار مى‏دهد و به واسطه اینها به استدلال و استنتاج مى‏پردازد و معلومات جدیدى را تحصیل مى‏نماید.
4. حواس خمسه (پنج گانه) که ابزار جسمانى ارتباط انسان با جسم خود و با محیط پیرامون خود، بدون استفاده از ابزار صنعتى و یا با استفاده از این ابزارند. معظم اطلاعات انسان از این راه حاصل مى‏شود، تا آن جا که برخى سایر کانال‏ها را تکذیب و انکار کرده و تنها به این کانال اطلاعاتى معتقدند و به حسگرایان یا حسیون و یا به تجربیون موسومند.
5. وراثت: برخى اطلاعات به صورت موروثى و به واسطه ی ژن خاص به انسان منتقل شده و به صورت پنهان مى‏ماند و در مواقع نیاز، نمود پیدا مى‏کند، چنانچه برخى از حالات و صفات نیز چنین‏اند.
6. کسب اطلاعاتى از را کهانت و حرکت ستارگان یا سحر و جادو و یا ارتباط با برخى از اجنه و امروزه از راه هیپنوتیزم و نیز از راه خواب و تأویل آن. این راه گرچه تا حدودى فراطبیعى و غیر عادى است، اما اغلب به امور دنیوى محدود مى‌‏شوند.
کانال‏هاى اطلاعاتى فوق بین نوع انسان مشترک و قابل تعلیم و تعلّم و انتقال‏اند و علمای علم النفس، معرفت‏شناسى و فلاسفه ، اینها را به دو قسم کلى و حصولى تقسیم نموده‏اند و تفاصیل اینها در جاى خود آمده است و مجال بررسى اینها، در این مقال نیست.
7. الاهیون به راه اطلاع رسانى دیگرى به نام “ارتباط با غیب” نیز معتقدند، اما مادی گرایان و حسیون که غیب و عوالم ماوراءالطبیعه را منکراند – با شدت و جدّیت تمام – منکر این کانال اطلاعاتى مى‏باشند و مدعیان آن را به سحر و کهانت و جنون و… متهّم مى‏کنند. اثبات و انکار این کانال مهم ترین منازعه‏اى بوده که همواره مدعیان رسالت و نبوت از یکسو و معاندان و لجوجان از سوى دیگر با آن درگیر بوده‏اند و اختصاصى به عصر صنعت و علم و تمدن ندارد

آگاهی از غیب برای برخی بندگان صالح خداوند؛ مانند پیامبران و اولیای الهی امکان‌پذیر است و آیات بسیاری در قرآن به این مطلب اشاره دارند که نمونه‌هایی از آن بیان می‌شود:
«عالِمُ الْغَیْبِ فَلا یُظْهِرُ عَلى‏ غَیْبِهِ‏ أَحَداً *إِلاَّ مَنِ ارْتَضى‏ مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ یَسْلُکُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ رَصَداً»؛[1] [خداوند] داناى غیب است، و بر اسرار غیبى خود کسى را آگاه نمی‌کند، مگر رسولانى که آنان را برگزیده و مراقبانى از پیش رو و پشت سر براى آنها قرار می‌دهد.
همچنین حضرت عیسى(ع) به مخاطبان خود می‌فرماید: «وَ أُنَبِّئُکُمْ بِما تَأْکُلُونَ وَ ما تَدَّخِرُونَ فِی بُیُوتِکُمْ»؛[2] و شما را از آنچه می‌خورید و در منازلتان ذخیره می‌کنید آگاه می‌سازم.
توجه به این مسئله ضروری است که مقصود از این علم، علم ذاتی و مطلق که منحصر و مخصوص به پروردگار است نمی‌باشد، بلکه مقصود علم عرضی از نوع لدنّی آن است؛ چون علم عرضی نیز به علم اکتسابی و لدنی تقسیم می‌شود و علوم اکتسابی از راه تحصیل و آموزش حاصل می‌شود، برخلاف علم لدنّی که خداوند بر بندگان صالح، بدون تحصیل و از نزد خود ارزانی می‌نماید.
با توجه به آنچه بیان شد، می‌توان چنین نتیجه گرفت که آگاهی از غیب به معنای «علم لدنّی» تنها برای افراد برگزیده امکان‌پذیر است. اما اگر دایره غیب را کوچک‌تر نموده و مواردی؛ مانند رؤیای صادقه که در آینده محقق می‌شود و یا الهام و مکاشفه را نیز از مصادیق غیب بدانیم، ممکن است این مسئله برای مؤمنان عادی و حتی برخی افراد غیر مسلمان اتفاق بیفتد، چنانچه در مورد رؤیای صادقه پادشاه مصر در زمان یوسف(ع) چنین اتفاقی رخ داد.

گاهی بخشی از پیش آمد های آینده که قابل تغییر هم هستند در شرایطی مثل رؤیا و غیره برای فرد آشکار می شود که این امر فقط به خواست الهی بوده و حکمتی در آن نهفته است، اما اگر کسی به جای پرداختن به عمل و شناخت خویشتن سعی در کنجکاوی برای اطلاع از این آینده داشته باشد و خصوصا این علاقه صرفا برخاسته از ترس و امید نسبت به موفقیت های مادی و دنیوی باشد، در واقع خود را فریب داده و آن چیزی که در پی آن است هیچ سودی به حال او نخواهد داشت؛ چرا که از طرفی با تاکید بر مسئله سرنوشت، هر چه بیشتر به انحراف جبر گرایی مبتلا شده و اراده اش به کمترین حد تقلیل خواهد یافت و از طرفی خود این علاقه به خودی خود، در تعارض با روحیه تسلیم و تلاشِ هماهنگ با تکامل معنوی انسان است.

به طور کلی قضا و قدر الهی هرچند منشأی الهی دارد، اما متأثر از اختیار و سوء اختیار خود فرد بوده و به عنوان بستری محسوب می شود که فرصت و شرایط لازم را برای انسان فراهم می کند تا با خودشناسی به تکامل نهایی خود نزدیک شود.

در واقع ابتلائات و موهبت ها و امور مختلفی که در زندگی هر فردی رخ می دهد همگی، بُعدی از لطف و رحمت خداوند هستند که به منظور پاکسازی و تربیت انسان برای نیل به سعادت نهایی برنامه ریزی شده اند. و از طرفی همان بازتاب اعمال خوب و بد انسان هستند که به سوی او می آیند تا با تأملی بیشتر، هر انسانی خود با آنها مواجه شود.

آینده انسان نتیجه افکار و کردار گذشته و حال او است، هر چند این امر به دلیل دخیل بودن هزاران سبب اعم از مراتب مختلفی از اعمال و افکار و خواسته ها، بسیار پیچیده بوده و به سادگی قابل پیش بینی نیست. اما از طرفی هر فکر و عملی می تواند در این طرحی که ایجاد شده تغییراتی را ایجاد کند.

“لوح محفوظ” و “لوح محو و اثبات” که در معارف دینی مورد تأکید قرار گرفته، مربوط به همین واقعیت است که هر آن، انسان می تواند سرنوشت جدیدی برای خود رقم زند. و فضل و کرم الهی، راه را برای نیل انسان به مقصد اعلا باز گذاشته است

اطلاع از آینده و به اصطلاح سرنوشت چه سودی به حال یک انسان می تواند داشته باشد. حال آن که امتحان اصلی وقتی محقق می شود که انسان به طور طبیعی از نتایج اعمال خود مطلع شود نه از طریق پیشگویی و… از طرفی می دانیم که اطلاع از سرنوشت محتوم جزو علم الهی بوده و هرکسی از آن اطلاع ندارد، ولی آن بخشی از پیش آمد های آینده که در واقع فرد با شرایط فعلی برای خود رقم زده است، در شرایطی مثل رؤیا و غیره برای برخی از افراد حاصل شده، ولی این فقط به خواست الاهی بوده و حکمتی خاص در آن نهفته است. اما اگر کسی به جای پرداختن به عمل و شناخت خویشتن و هماهنگ نمودن خود با عالی ترین سرنوشتی که خداوند برای هر کسی مجاز دانسته است، سعی در کنجکاوی برای اطلاع از این امور داشته باشد و خصوصا این علاقه ناشی از امید و ترس نسبت به موفقیت های صرفا مادی و دنیوی باشد، چنین فردی در واقع خود را فریب داده و آنچه در پی آن است هیچ سودی به حال او نخواهد داشت.

فرد مؤمن به خدا، که اراده خود را تسلیم خداوند نموده و تمامی تلاش های او در مسیر اطاعت از خداوند است، تنها چیزی که اطلاع از آن برایش مهم است رضایت و عدم رضایت پروردگار خویش است که آن هم به رابطه او با خدا و مقام انس و رضا و تسلیم و صبر و سایر مقامات معنوی بستگی دارد، ولی گرایش به اطلاع از سرنوشت از راه هایی مختلف (از جمله کهانت، پیشگویی و فال بینی و …)، معمولا دامن گیر کسانی می شود که تأکید بیشتری نسبت به وابستگی های دنیوی دارند، حال آن که بود و نبود آنها برای بندگان واقعی خدا یکسان است. انحرافاتی هم که دامن گیر این افراد خواهد شد معمولا به گونه ای است که فرد را دچار دور معیوبی می کند که در جریان آن به کلی از اراده و اختیار و معرفت ساقط شده و اسیر دست مدعیان کذابی خواهد شد که این گونه افراد را بازیچه تمایلات شخصی خود قرار داده اند.

پيامبر و امام از اين علم الهي بر اساس تدبير و حكمت خويش كه از عصمت آنان سر چشمه مي گيرد در هر جا كه لازم باشد بهره مي برند و در شرايط عادي مانند همه انسان هاي ديگر با علم ظاهري خويش عمل مي كنند، مشورت مي نمايند، سوال مي كنند ،و… . و چنان نيست كه با توجه به سود و زياني كه ما در امور شخصي خود تصور مي كنيم از اين علم به عنوان ابزار براي منافع شخصي خود استفاده نمايند. كميت و كيفيت اين علم همه از طرف ذات مقدس ربوبي است و ائمه ذره اي از آن فراتر نمي روند و اساسا علم غيب به اين معنا براي اولياي خداوند معقول نيست.

غيبت از نظر لغت، به معناي پنهان بودن و مخفي و ناپيدا آمده است.[1] در تعريف آن گفته اند: علم غيب عبارت است از علم به حوادث و آنچه كه واقع مي شود، به عبارت ديگر مشاهدة نظام هستي و رؤيت حقيقت و واقعيت جهان. بنابراين كسي كه به يك حادثه غيبي عالم مي شود، ملكوت جهان هستي و مجموع علل و اسبابي را كه بدان حادثه منتهي مي شود، مشاهده مي كند و از راه علم به اجزاي علت تامه بدان حادثه كه معلول ضرورت آن است، عالم مي شود.[2]
ـ نظر قرآن در مورد علم غيب و حدود آن نسبت به خدا و بزرگان
وقتي آيات قرآن را بررسي مي كنيم، در مورد علم غيب، به سه دسته آيات برخورد مي كنيم:
دسته اوّل: دسته اي از آيات علم غيب را منحصر به خداوند مي دانند مانند آية: «وعنده مفاتح الغيب لايعلمها الاهو…[3] خزانه هاي غيب نزد خداست و جز او كسي از آنها خبر ندارد.
دسته دوّم: آياتي است كه علم غيب(به صورت کامل) را از پيامبران و پيامبر اسلام نفي مي كند: مانند قل لا اقول لكم عندي خزائن الله و لا اعلم الغيب.[4] بگو به شما نمي گويم خزائن خدا نزد من است و غيب نمي دانم.
دسته سوّم: آياتي است كه علم غيب را به صراحت براي پيامبران و بندگان شايسته خداوند اثبات مي كند مانند:
عالم الغيب فلا يظهر علي غيبه احداً الا من ارتضي من رسول.[5] خداوند به غيب آگاه است و بر غيب خود احدي را جزكساني كه مي پسندد از پيامبران اطلاع نمي دهد.
از مجموع آيات نتيجه مي گيريم كه مقصود دسته اوّل و دوّم اين است كه علم غيب ذاتاً و اصالتاً مال خداوند است و مالك حقيقي اوست و غير از او كسي ذاتاً علم غيب نمي داند. و مقصود دسته سوّم اين است كه پيامبران به واسطة تعليم خداوند (از طريق وحي و الهام و … ) از علم غيب آگاهي پيدا مي كنند. بعضي از افراد برگزيدة بشري با تأييد و افاضه پروردگار جهان، مي توانند با علم غيب ارتباط پيدا مي كنند.
البته اين را هم بايد توجه داشت كه قسمتي از اسرار غيب، مخصوص خداوند است و هيچ كس خبر ندارد، مانند زمان قيامت و برزخ و بهشت و قسمتي ديگر را به اولياء خود مي آموزد، چنانكه حضرت علي ـ عليه السّلام ـ در نهج البلاغه نيز اشاره كرده است كه بعضي از علوم غيبي، تنها مخصوص خداست و غير خدا كسي نمي داند و بعضي از علوم غيبي ديگر را به پيامبر آموخته و او به من آموزش داده است

اقسام غيب:
در اينجا بايد روشن كنيم كه به چه اموري، امور غيب اطلاق مي شود.
1. موجوداتي كه از افق حس انسان بيرون باشد، مانند ذات پروردگار جهان و اسماء و صفات او و فرشتگان و شيوة كار آنها و حقيقت موجودات و كيفيات و خصوصيات آنان.
2. قسم دوم از غيب، مكتشفات علمي بشر است، خواه قوانيني را كشف كند كه بر پهنة هستي حكومت مي كند و يا از روي موجوداتي پرده بردارد كه قرنها از افق كشف او بيرون بوده اند؛ مانند كشف قانون جاذبه و گريز از مركز و اگر به گونه اي از اين قوانين خبر داده است مانند: «والله الذي رفع السموات …»خدا همان كسي است كه آسمانها را بدون ستونهايي كه آنها را ببينيد برافراشت. اين نوع گزارش خبر از غيب بوده و گزارش چنين قوانيني مستور بر انسانهايي آن روز، خود يكي از جهات اعجاز قرآن به شمار مي رود.
3. حوادث غيبي كه در گذشته اتفاق افتاده و يا در آينده، رخ خواهد داد، نيز از اقسام غيب محسوب مي شوند. گزارش هاي قرآن راجع به امت هاي گذشته، توسط پيامبري كه درس نخوانده و از كسي نشنيده خبر از غيب است.
نكته اي كه در اينجا بايد توجه داشت، اين است كه پيش بيني غير از علم غيب است. يگانه شرط خبر از آينده اين است كه گزارش به يك رشته قرائن مستند نباشد و گرنه، چنين گزارشي خبر غيبي نبوده، بلكه نتيجه مستقيم فكر و مغز انسان خواهد بود.
برخي بر اساس يك رشته اطلاعات كه از وضع دولتها و ملتها دارند، اوضاع آينده جهان را از نظر درگيري و جنگ و صلح و مسالمت تخمين زده و پيش بيني مي كنند و اخباري را منتشر مي سازند، و همچنين خبرهاي منجمين كه بر اساس محاسبات نجومي مي باشد. يك چنين گزارشهايي، مستند به قرائن و اطلاعاتي است كه موجب يك رشته نتيجه گيري از اوضاع جهان مي شود.
آگاهي از غيب، بايد از تمام اين قرائن و مبادي پيراسته باشد و از طريق اسباب عادي و مجاري علمي بدست نيايد.
امّا گاهي اوقات شنيده يا ديده مي شود كه برخي از مرتاضان يا تسخير كنندگان جن و يا كساني كه به لحاظ ويژگي هايي با جنيان در ارتباطند و در اصطلاح مديوم ناميده مي شوند، ادعا دارند كه توسط جن از عالم غيب خبر مي دهند و به ظاهر هم، چنين به نظر مي رسد كه از اسرار پشت پرده باخبرند؛ ولي در حقيقت چنين نيست؛ زيرا جن و شيطان انسان را مي بينند، امّا انسان جز در موارد نادر آن هم تحت شرايطي خاص، نمي تواند آنها را مشاهده كنند. بنابراين ممكن است هنگام وقوع كاري يا بيان كردن سخني، جن حضور داشته باشد و وقتي از زمان و مكان شخصي و چگونگي آن مسأله توسط تسخير كنندگان پرسش مي شوند، جنيان پاسخ مناسب و درستي را ارائه مي نمايند و اگر خود جن حضور نداشته باشد، از همنوعان خود كه در جريان ماجرا قرار دارند، پاسخ را جويا شده و به انسان بيان مي كنند؛ از اين رو آدمي مي پندارد كه مديوم يا مرتاض يا تسخير كننده، به وسيله جن، از غيب خبر مي دهند.
لذا مي توان گفت: حتي جنيان هم از غيب خبر ندارند؛ چنانكه در قرآن كريم به اين مسأله اشاره شده است. «فَلَمّا خّرَّ تَبَيَّنَتِ الجنّ ان لوكانوا يعلمون الغيب ما لبثوا في العذاب المهين.» پس چون (حضرت سليمان) فرو افتاد در حالي كه بر عصا تكيه زده از دنيا رفت، براي جنيان روشن گرديد، كه اگر غيب مي دانستند در آن عذاب خفت آور (باقي) نمي ماندند

اگر منظور شما اثبات شدن به خود فرد است من خودم اين نيرو را به شخصه تجربه كردم! يعني اگر بشود روح را ماورائ الطبيعه دانست من جدا شدن روح از بدنم را ديدم و دوباره برگشتم روحم را!
شايد تعجب بر انگيز و يا از ديد خيلي ها مسخره باشد اما من جسم بي جانم را ديدم! من زماني كه فكر مي كردم بيدارم ديدم كه جسمم تكان نمي خورد! و بعد يك لحظه احساس كردم كه روحم فقط چند سانتيمتر از بدنم جداست! اما بعد از چند لحظه روحم به بدنم برگشتو توانستم تكان بخورم
البته همانطور كه گفتم شايد اين حرف من را دروغ بپنداريد يا تخيلي بيش ندانيد اما براي من اين امر ثابت شده است
ولي از لحاظ اثبات نيروهاي ماوراء بايد ديد شما چگونه مي خواهيد اين نيروها برايتان ثابت شود! ايا شهادت يك نفر كامل است آيا اثباتش در قرآ كافيست و يا مي خواهيد بگونه اي ديگر ان را اثبات كنيد!